W wyniku ustawy podpisanej w dniu 26 października 2015 r., z dniem 1 stycznia 2016 r. w życie weszły zmiany dotyczące opłacania składek i wypłacania zasiłków macierzyńskich dla kobiet prowadzących działalność gospodarczą. Do tej pory aby otrzymać takie świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wystarczyło opłacić pierwszą składkę ubezpieczenia chorobowego, co prowadziło do szeregu nadużyć ze strony mam pracujących na własnej działalności. Od początku bieżącego roku wysokość zasiłku macierzyńskiego dla kobiet prowadzących własną firmę uzależniona jest nie tylko od kwoty opłacanych składek, ale również od czasu ich opłacania. Przyczyną zmian był fakt, że część „przedsiębiorczych matek” wykorzystywała lukę w przepisach w celu otrzymania zawyżonych zasiłków z ZUS. Ciężarne kobiety rejestrowały działalność gospodarczą, tak aby opłacić jako przedsiębiorca dobrowolną składkę chorobową od najwyższej istniejącej podstawy (w 2014 roku było to 9365zł) za jeden pełen miesiąc kalendarzowy, poprzedzający miesiąc, w którym miał nastąpić poród. Dzięki temu mogły otrzymać zasiłek w wysokości ponad 6000zł miesięcznie.
Dzięki nowelizacji ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zmieniają się zasady obliczania podstawy wymiaru zasiłku dla osób będących na własnej działalności gospodarczej krócej niż rok. W myśl nowych przepisów, jeśli kobieta prowadząca działalność gospodarczą opłaca składki na ubezpieczenie chorobowe krócej niż 12 miesięcy i ich wysokość przewyższa ustawowe minimum, to będzie ona mogła pobierać zasiłek macierzyński liczony według schematu: 60% przeciętnego wynagrodzenia plus 1/12 podwyższonej składki (czyli 1/12 z różnicy między zadeklarowaną podstawą a 60% przeciętnego wynagrodzenia) za każdy miesiąc opłacania składek przed nabyciem prawa do zasiłku. W praktyce oznacza to, że co miesiąc świadczenie to będzie wyższe i dopiero po roku osiągnie pełną wysokość, odpowiadającą podwyższonej składce.
Kolejną zmianą dotyczącą zasiłków macierzyńskich, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. jest możliwość otrzymania takiego zasiłku przez osoby, które do tej pory były do tego nieuprawnione (rolnicy, bezrobotni, studentki, osoby nie zatrudnione na umowie o pracę i nieopłacające dobrowolnie składek chorobowych). Zgodnie z nowelizacją, po złożeniu odpowiedniego wniosku, cieżarne kobiety będą mogły otrzymać po narodzeniu dziecka zasiłek w wysokości 1000zł. W przypadku pobierania w 2015 r. zasiłku w niższej kwocie, z dniem 1 stycznia będzie on wyrównany do kwoty 1000zł.