Jeżeli, pracownik zostanie wezwany przez lekarza orzecznika ZUS na badanie, ma obowiązek się na nim stawić. W przypadku, gdy pracownik nie zgłosi się na takie badanie – traci prawo do zasiłku za okres przypadający od dnia następnego po wyznaczonym terminie badania.
ZUS ZLA jest zaświadczeniem o czasowej niezdolności do pracy, które wystawiane jest przez lekarza leczącego. Wskazywany jest tam okres, na który pracownik z powodu choroby powinien powstrzymać się od pracy. Zaświadczenia ZUS ZLA, ich prawidłowość jest kontrolowana przez lekarzy orzeczników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z art. 59 ustawy zasiłkowej, lekarz orzecznik ZUS, celem przeprowadzenia takiej kontroli, może przeprowadzić badanie pracownika w wyznaczonym miejscu lub w miejscu pobytu chorego.
Jak wynika z ustawy, pracownik ma obowiązek poddania się badaniom, które są zlecone przez lekarza orzecznika ZUS wraz z zobowiązaniem do udostępnienia posiadanej dokumentacji medycznej (przykładowo wyników badań, kart informacyjnych ze szpitala).
Informacja o skutkach odmowy poddania się badaniom kontrolnym przez lekarza orzecznika ZUS lub niedoręczenia posiadanych wyników badań jest zamieszczona w wezwaniu do pracownika przez ZUS. Jeżeli pracownik nie wykona poleceń lekarza orzecznika ZUS, wówczas spowoduje to utratę ważności zaświadczenia lekarza ZUS ZLA od dnia następnego po wyznaczonym terminie badania. Właśnie od tego dnia pracownik uważany jest za zdolnego do pracy, a tym samym nie ma prawa do zasiłku chorobowego. Na tę okoliczność ZUS wydaje decyzję tylko w razie skrócenia okresu, na który wystawiono zaświadczenie ZUS ZLA, przysyłając kopię pracodawcy. Za okres, który został wykazany w decyzji ZUS, pracodawca nie może wypłacić zasiłku chorobowego.
Decyzja ZUS, o której tutaj mowa dotyczy odmowy wypłacenia zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy orzeczonej zaświadczeniem lekarskim, które podlegało kontroli przez lekarza orzecznika ZUS. ZW przypadku, gdy od dnia, od którego zaświadczenie lekarskie straciło ważność racznik dostarczy nowe zaświadczenie ZUS ZLA, to na jego podstawie można dokonać wypłaty zasiłku chorobowego.
Decyzja ZUS, która odmawia prawa do wyplaty zaświadczenia zostaje wydana tylko wówczas, gdy pracownik nie zgłosi się na badanie wyznaczone przez lekarza orzecznika ZUS. Natomiast, gdy pracownik stawi się na takie badanie i lekarz nie podważy ważności kontrolowanego zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA, to nie wydaje żadnego dokumentu. Jeżeli lekarz orzecznik ZUS, po przeprowadzeniu badania określi wcześniejszą datę ustania niezdolności do pracy, wystawi pracownikowi zaświadczenie na druku ZUS ZLA/K z pouczeniem, o zobowiązaniu pracownika do dostarczeniu go pracodawcy. ZUS ZLA/K jest zaświadczeniem, na mocy którego stwierdza się brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Konsekwencją takiego zaświadczenia pracownik nie musi wykonywać już badań kontrolnych, tylko od razu zgłosić się do pracy.