W Polsce w związku z negatywnymi skutkami rozprzestrzeniania się koronawirusa SARS-CoV-2, konieczne było stosowanie lockdownów, czyli zawieszania funkcjonowania pewnych gałęzi gospodarki. By wspierać przedsiębiorców, którzy najmocniej odczuli skutki zamknięcia niektórych branż, rząd zdecydował się na wprowadzenie wielu form wsparcia finansowego. Jak rozliczyć je podatkowo?
Podstawa prawna tarcz antykryzysowych
Zanim przedsiębiorcy mogli zacząć formalnie ubiegać się o wsparcie z kolejnych Tarcz antykryzysowych, należało usystematyzować wszystkie warunki takiej pomocy. Dlatego wprowadzono w życie z dniem 2 marca 2020 roku ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Uwzględniła ona wiele form pomocy, ale przedsiębiorcy mogą mieć pewne wątpliwości, jak się z nich rozliczyć podatkowo i czy w ogóle trzeba to zrobić? Zasadniczo nieodpłatne świadczenia podlegają opodatkowaniu, ale czy wszystkie formy wsparcia z Tarcz antykryzysowych także?
Mikropożyczka na 5 tys. zł
Popularną formą pomocy finansowej, z jakiej mogło skorzystać wielu przedsiębiorców z różnych branż działalności w ramach Tarcz antykryzysowych była pożyczka w kwocie 5000 zł wypłacana przez Powiatowe Urzędy Pracy w całej Polsce. Pomimo faktu, że mamy tu do czynienia z mikropożyczką, to jednak większość pożyczkobiorców nie musiało jej spłacać, a mogło skorzystać z umorzenia takiego długu. Warunkiem było tutaj prowadzenie działalności przez co najmniej 3 miesiące od chwili jej udzielenia przedsiębiorcy. Nie trzeba było przy tym składać żadnych dodatkowych dokumentów celem jej umorzenia.
Jeśli przedsiębiorca otrzymał mikropożyczkę w 2020 roku, to czy w rozliczeniu rocznym za rok 2021 musi się z niej rozliczyć? Samo otrzymanie pożyczki, z definicji podlegającej zwrotowi, nie stanowi po stronie przedsiębiorcy przychodu. Jednak co z umorzonymi pożyczkami? Łatwo się tego dowiedzieć na podstawie art. 15 zzd ust. 10 tarczy antykryzysowej. Wskazano w nim, że umorzenie pożyczki nie stanowi przychodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym.
Świadczenie postojowe dla przedsiębiorców
Kolejną realną pomocą dla przedsiębiorców dotkniętych skutkami pandemii COVID-19 było świadczenie postojowe z Tarczy antykryzysowej. Miesięczna wysokość świadczenia wynosiła 2080 zł. Czy i ono pozostawało poza opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych? Okazuje się, że tak, co wskazano w art. 52m ust. 1 ustawy o podatku PIR. Wolne od podatku pozostają świadczenia postojowe, a zasada ta dotyczyła zarówno osób prowadzących działalność gospodarczą, jak i zleceniobiorców.
Dofinansowanie części kosztów działalności gospodarczej
Art. 15 zzc ust. 1 Tarczy antykryzysowej nadaje starostom uprawnienia do udzielenia im dofinansowania części kosztów ponoszonych z tytułu działalności gospodarczej, ale przedsiębiorca musiał wykazać, że wystąpił u niego spadek obrotów w następstwie wystąpienia COVID-19. Dofinansowanie uzależnione było od wielkości spadku.
W ocenie ekspertów należy potraktować takie dofinansowanie jako nieodpłatne świadczenie otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, co sprawia, że trzeba je wyszczególnić w rozliczeniu podatkowym jako przychód z działalności gospodarczej. Będzie to więc świadczenie opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.