Koszty i przychody związane ze złomowaniem wyrobów

            Ustawa o rachunkowości, w art.3 ust1 pkt 12, jasno określa definicję aktywów: są nimi kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe, które posiadają wiarygodnie określoną wartość, powstałe w wyniku minionych zdarzeń, które w przyszłości spowodują wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. Zapasy, również wyroby gotowe, które utraciły nieodwracalnie możliwość zbycia, nie spełniają opisanego wymogu, gdyż nie przyniosą w przyszłości wpływu do jednostki przewidywanych korzyści ekonomicznych. W ewidencji, tego typu wyroby należy wyksięgować z ewidencji bilansowej i odnieść ich wartość w ciężar kosztów operacyjnych.

Ważnym jest, jeżeli jednostka prowadzi ewidencję wyrobów gotowych w cenach, które różnią się od kosztu ich wytworzenia, niezbędnym będzie wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych , które przypadają na wyroby przekazane do złomowania.

            W przypadku przekazania wyrobów gotowych do złomowania, niezbędnym jest dokonanie następującego zapisu w księgach rachunkowych:

1. wartość wyrobów w cenach ewidencyjnych, obowiązuje zapis: konto „Produkty gotowe i półprodukty” (konto 60) po stronie Ma
2. kwestia wyksięgowania odchyleń od cen ewidencyjnych, które przypadają na wyroby przekazane do złomowania, obowiązuje zapis: konto „Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów” (konto 62) po stronie Wn lub Ma
3. wartość wyrobów zgodnie z kosztem wytworzenia, obowiązuje zapis: konto „Pozostałe koszty operacyjne” (konto 76-1) po stronie Wn

Wówczas, gdy jednostka prowadzi ewidencję i rozliczenie kosztów na kontach zespołu 4 (konta w układzie rodzajowym) i jednocześnie na kontach zespołu 5 (konta w układzie funkcjonalnym) i sporządza rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym, to księgowanie operacji związanych z likwidacją (złomowaniem) wyrobów gotowych musiałoby przebiegać z zastosowaniem kont 79-0 i 79-1. Ewidencja wygląda następująco:

1. wartość złomowanych produktów gotowych, księguje się: konto „Pozostałe koszty operacyjne” (76-1), po stronie Wn i konto „Obroty wewnętrzne” (79-0), po stronie Ma
2. uznanie magazynu wartością likwidowanych produktów gotowych, księguje się: konto „Koszt obrotów wewnętrznych” (79-1), po stronie Wn i konto „Produkty gotowe i półprodukty” (60), po stronie Ma.

Powinno mieć miejsce równoległe księgowanie dotyczące rozliczenia odchyleń od cen ewidencyjnych, które wygląda następująco: Wn/Ma konto 62, Ma/Wn konto 79-1 oraz Wn/Ma konto 79-0, Ma/Wn konto 76-1.

            Ważnym jest odpowiednie udokumentowanie złomowania wyrobów gotowych, czyli ich fizycznej likwidacji. Takim dokumentem może być protokół likwidacji, który sporządza się w dniu dokonania likwidacji, a podstawą jego sporządzenia jest wniosek komisji likwidacyjnej oraz decyzja kierownika jednostki. Jeżeli, złomowaniu podlega wyrób gotowy, to dokumentem, który potwierdza likwidację może być również dokument, który wystawi firma złomująca.