Przedsiębiorca niebędący podatnikiem VAT w pewnych przypadkach musi zachować się jak typowy podatnik VAT (kwestie dotyczące naliczania podatku oraz złożenia odpowiedniej deklaracji w urzędzie skarbowym). W dzisiejszym artykule odpowiemy na pytanie czym są deklaracje VAT-8 i VAT-9M oraz kto i kiedy zobowiązany jest do ich złożenia.
Zanim omówimy, kiedy i w jakich sytuacjach należy złożyć jedną z wyżej wymienionych deklaracji, omówione zostaną transakcje typu WNT, czyli wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. To fakt ich występowania (lub nie) decydują o rodzaju złożonej deklaracji. Z transakcją typu WNT mamy do czynienia kiedy przedsiębiorca kupuje towar od kontrahenta należącego do Unii Europejskiej i wartość tego zakupu przekroczy limit 50 tys. zł – wtedy konieczne jest aby od nadwyżki naliczyć podatek VAT w kraju, do którego towar został przywieziony.
Deklaracja VAT-8 przeznaczona jest dla tych podatników, którzy nie są tak zwanymi czynnymi podatnikami VAT (czyli nie mają obowiązku składania okresowych deklaracji typu VAT-7, VAT-7K, VAT-7D), ale przeprowadzają transakcje dla której podatnikiem jest nabywca (np. import usług, dostawa towarów, czy transakcje typu WNT). Deklaracja typu VAT-8 musi zostać złożona w miesiącu, w którym został przekroczony ustawowy limit (tak jak wspomniano wcześniej wynosi on 50 tysięcy złotych rocznie). Wtedy po stronie przedsiębiorcy spoczywa obowiązek naliczenia podatku VAT od nadwyżki kwoty 50 tysięcy złotych i uiszczenia do odpowiedniego urzędu skarbowego. Stosowny formularz do tego typu rozliczeń z fiskusem, kiedy to występują transakcje typu WNT, to właśnie formularz VAT-8. Jeśli wśród transakcji nie wystąpiło WNT, a przekroczony został limit 50 tysięcy rocznie, wtedy stosownym formularzem jest formularz VAT-9M. Deklaracje VAT-8 (lub VAT-(M) należy złożyć do 25. dnia miesiąca, następującego po każdym miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu danej transakcji. Jest to również termin, w którym należy wpłacić kwotę podatku należnego wykazaną w tejże deklaracji. Warto również pamiętać o tym, że podatnik zwolniony z VAT, który rozlicza WNT, musi najpierw dokonać rejestracji (na druku VAT-R) na potrzeby VAT UE.
Aby lepiej zrozumieć różnice pomiędzy tymi dwiema deklaracjami posłużymy się przykładem. Jeśli lekarz nabył w dowolnym państwie Unii Europejskiej sprzęt lub specjalistyczne wyposażenie o wartości przekraczającej jednorazowo 50.000 złotych to powinien złożyć deklarację VAT-8 (transakcja zakupu sprzętu należy bowiem do transakcji WNT). Jeżeli jednak ten sam lekarz zakupi np. usługę reklamową, która nie zalicza się jako typu WNT, wtedy za miesiąc, w którym miało miejsce zakupienie takiej usługi, powinien złożyć deklarację VAT-9M.