Związek zawodowy powoływany jest w zakładzie pracy w celu ochrony i reprezentowania pracowników, ich interesów zawodowych i socjalnych. To organizacja ludzi pracy, której wolność tworzenia i działania zapewnia Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, ratyfikowana przez Polskę Konwencja Międzynarodowej Organizacji Pracy Nr 98 oraz ustawa o związkach zawodowych. Działacze związkowi korzystają ze szczególnej ochrony w pracy. Czy można ich zwolnić?
Zakres ochrony działacza związkowego
Członek związku zawodowego w zakładzie pracy korzysta ze szczególnej ochrony trwałości zatrudnienia. Pracodawca nie może bez zgody zakładowej organizacji związkowej, do której dana osoba należy, zwolnić ją z pracy. Za taką zgodę nie można jednocześnie uznać milczenia związku.
Ustawodawca wprowadził taką ochronę z uwagi na fakt, że działacze związkowi są szczególnie narażeni z tytułu pełnienia swoich funkcji na konflikty z pracodawcami, które mogłyby grozić szybką utratą pracy lub pogorszeniem jej warunków.
W art. 32 ust. 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych wskazano, że pracodawca nie może bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej:
-
wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do jej reprezentowania wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,
-
zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika, o którym mowa w pkt 1.
Jak zwolnić członka związku zawodowego?
Jeśli pracodawca będzie chciał rozwiązać umowę o pracę z działaczem związkowym, powinien on zwrócić się do zarządu związku zawodowego na piśmie i uzasadnić swój zamiar zwolnienia przed dokonaniem takiej czynności. Organ związkowy powinien ustosunkować się do pisma pracodawcy, ale jeśli nie zajmie stanowiska, nie będzie to tożsame z wydaniem zgody na wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę działacza związkowego.
W przypadku odmowy organizacji związkowej będzie ona dla pracodawcy wiążąca i uniemożliwi mu zwolnienie działacza związku zawodowego z pracy.