Na szczególne traktowanie i przyznanie określonych uprawnień w miejscu zatrudnienia mogą liczyć m.in. pracownicy z niepełnosprawnościami. Traktują o tym odpowiednie przepisy Kodeksu pracy oraz ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Dostosowanie warunków pracy do potrzeb pracownika
Jednym z podstawowych uprawnień, jakie przysługują pracownikom z niepełnosprawnościami jest dostosowanie warunków pracy do ich indywidualnych możliwości. Taka osoba może pracować w zakładzie pracy chronionej, ale i u pracodawcy, który nie prowadzi takiego zakładu, ale przystosuje stanowisko do potrzeb pracownika z niepełnosprawnościami zgodnie z zasadami BHP. Może też zatrudnić go w formie telepracy.
Dodatkowe wolne od pracy
Pracownik z niepełnosprawnościami może pracować nie dłużej niż 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, czyli tak samo, co zdrowy zatrudniony. Jednak jego czas pracy może zostać skrócony, jeśli przedstawi pracodawcy orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności – wówczas może pracować do 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo, ale z zachowaniem prawa do wynagrodzenia jak za pełny wymiar czasu pracy (za pełny etat).
Taki pracownik ma prawo do dodatkowych dni i godzin wolnych w postaci:
- dodatkowej przerwy w pracy,
- dodatkowego urlopu wypoczynkowego,
- zwolnienia z pracy na turnus rehabilitacyjny,
- zwolnienie z pracy na badania.
Dodatkowa przerwa w czasie pracy każdego pracownika wynosi co najmniej 15 minut, jeśli pracuje ponad 6 godzin dziennie. Natomiast osoba z niepełnosprawności ma również dodatkową, również 15-minutową przerwę na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek, a zalicza się ona do czasu pracy.
Pracownik, który ma orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności zyskuje dodatkowe 10 dni urlopu wypoczynkowego w roku, które doliczane są do podstawowego urlopu w wymiarze 20 lub 26 dni. Prawo do dodatkowego urlopu przysługuje dopiero po roku od otrzymania stosownego orzeczenia.
Osoba z umiarkowanym albo znacznym stopniem niepełnosprawności może otrzymać dodatkowe zwolnienie z pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym. By z niego skorzystać, należy mieć skierowanie na taki turnus wystawione przez lekarza. Za czas pobytu pracownikowi przysługiwać będzie wynagrodzenie obliczane jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy.
Jeśli pracownik z niepełnosprawnością nie może wykonać stosownych badań poza swoimi godzinami pracy, może skorzystać z prawa do zwolnienia z pracy w celu:
- wykonania specjalistycznych badań,
- poddania się zabiegom leczniczym lub zabiegom usprawniającym,
- uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy.
Warto znać swoje uprawnienia w miejscu pracy, by wiedzieć, kiedy i jak można z nich skorzystać.