|
Termin
|
Rodzaj roszczenia
|
|
10 lat
|
Ogólny termin przedawnienia roszczeń (art. 118 K.c.). Ma on zastosowanie zawsze wtedy, gdy żaden inny przepis zawarty w
ustawie nie przewiduje odmiennego terminu przedawnienia.
|
|
10 lat
|
Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo
orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo
ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd - nawet wtedy, gdy termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był
krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne
w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu (art. 125 § 1 K.c.).
|
|
3 lata
|
Roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 118 K.c.). Dotyczy to roszczeń przysługujących podmiotom
prowadzącym działalność gospodarczą w stosunku do innych przedsiębiorców lub konsumentów. Nie ma natomiast zastosowania
do roszczeń konsumentów przeciw przedsiębiorcom.
Ważne! Przedsiębiorcy muszą pamiętać, że spora część ich roszczeń przedawni się znacznie szybciej niż po 3 latach
- istnieje cały szereg przepisów, które dla poszczególnych roszczeń przewidują jeszcze krótsze terminy przedawnienia.
|
|
3 lata
|
Roszczenia o świadczenia okresowe (art. 118 K.c.), a więc spełniane w z góry oznaczonych odstępach czasu, np. czynsz najmu.
Ważne! Nie są świadczeniem okresowym poszczególne raty, na które została rozłożona spłata długu lub zapłata ceny,
raty, na które rozłożono spłatę pożyczki. Nie jest świadczeniem okresowym należność za korzystanie z lokalu, przypadająca
za okres po wygaśnięciu stosunku najmu (uchwała SN z dnia 18 kwietnia 1974 r., sygn. akt III CZP 20/74).
|
|
3 lata
|
Odsetki za opóźnienie w zapłacie. Zasadą jest, że roszczenie o odsetki za opóźnienie od kwot uiszczonych po terminie przedawnia
się po 3 latach (art. 118 K.c. - termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenie okresowe wynosi 3 lata). Jeśli jednak należność
główna nie została zapłacona i uległa przedawnieniu, to razem z przedawnieniem należności głównej przedawnia się roszczenie
o zapłatę odsetek za opóźnienie.
"Ustanowiony w art. 118 K.c. [trzyletni - przyp. red.] termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe stosuje się
do roszczeń o odsetki za opóźnienie także wtedy, gdy roszczenie główne ulega przedawnieniu w [dwuletnim - przyp. red.] terminie
określonym w art. 554 K.c. Roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się jednak najpóźniej z chwilą przedawnienia się
roszczenia głównego" - uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2005 r., sygn. akt III CZP 42/04.
|
|
3 lata
|
Roszczenia ze stosunku pracy (art. 291 § 1 K.p.).
Uwaga! Część roszczeń ze stosunku pracy przedawnia się po roku.
|
|
3 lata
|
Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym (art. 4421 K.c.). Termin liczy się od dnia, w którym poszkodowany
dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż 10 lat
od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem 20 lat od dnia
popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Natomiast w razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem 3 lat od dnia,
w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Przedawnienie roszczeń osoby
małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem 2 lat od uzyskania przez nią pełnoletności.
|
|
3 lata
|
Roszczenia wynikające z umowy ubezpieczenia (art. 819 K.c.). W przypadku ubezpieczenia OC, roszczenie poszkodowanego do
zakładu ubezpieczeń o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia
w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym (art. 4421 K.c.) lub wynikłą z niewykonania bądź
nienależytego wykonania zobowiązania (art. 819 § 3 K.c.).
|
|
2 lata
|
Roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z
takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych (art. 554 K.c.).
Uwaga! Termin dotyczy roszczeń sprzedawców. Nie odnosi się do wszystkich umów sprzedaży, lecz tylko dokonywanych
przez profesjonalnych sprzedawców.
Roszczenia sprzedawcy z tytułu sprzedaży energii dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy (art. 555
w zw. z art. 554 K.c.).
|
|
2 lata
|
Roszczenia wynikające z umowy o dzieło (art. 646 K.c.). Termin liczy się od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało
oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.
|
|
2 lata
|
Zlecenie:
- roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub
w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek
udzielonych tym osobom,
- roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi
czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone (art. 751 K.c.).
|
|
2 lata
|
Kontraktacja: wzajemne roszczenia producenta i kontraktującego wynikające z umowy kontraktacji (art. 624 K.c.). Termin liczy
się od dnia spełnienia świadczenia przez producenta, a jeżeli świadczenie producenta nie zostało spełnione - od dnia, w
którym powinno było być spełnione. Jeżeli świadczenie producenta było spełniane częściami, przedawnienie biegnie od dnia,
w którym zostało spełnione ostatnie świadczenie częściowe.
|
|
2 lata
|
Rachunek bankowy: roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego, z wyjątkiem roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych
(art. 731 K.c.).
|
|
2 lata
|
Działalność przedsiębiorstw hotelowych i gastronomicznych: roszczenia powstałe w zakresie działalności przedsiębiorstw hotelowych
z tytułu należności za dostarczone mieszkanie, utrzymanie i usługi oraz z tytułu wydatków poniesionych na rzecz osób, które
korzystają z usług takich przedsiębiorstw. Zasady te stosuje się odpowiednio do przedsiębiorstw gastronomicznych (art. 851
K.c.).
|
|
1 rok
|
Roszczenia pracodawcy o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania
obowiązków pracowniczych (art. 291 § 2 K.p.), złamania zakazu konkurencji oraz nieuzasadnionego rozwiązania stosunku pracy
bez wypowiedzenia pod pretekstem ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków (art. 291 § 21 K.p.). Przedawnienie
następuje po roku od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak
niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia. Wyjątek: w przypadku szkody wyrządzonej umyślnie, stosuje się termin przedawnienia
z Kodeksu cywilnego, co do zasady, trzyletni (patrz: roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym).
|
|
1 rok
|
Najem: roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak
również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu (art. 677
K.c.). Termin liczy się od dnia zwrotu rzeczy.
|
|
1 rok
|
Użyczenie: roszczenie użyczającego przeciwko biorącemu do używania o naprawienie szkody za uszkodzenie lub pogorszenie rzeczy,
jak również roszczenia biorącego do używania przeciwko użyczającemu o zwrot nakładów na rzecz oraz o naprawienie szkody
poniesionej wskutek wad rzeczy (art. 719 K.c.). Termin liczy się od dnia zwrotu rzeczy.
|
|
1 rok
|
Roszczenia z umowy przedwstępnej (art. 390 § 3 K.c.). Termin liczy się od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta.
|
|
1 rok
|
Roszczenia z tytułu umowy przewozu w transporcie krajowym (art. 77 ust. 1 Prawa przewozowego, art. 778, art. 792 K.c.).
Przedawnienie biegnie dla roszczeń z tytułu:
- utraty przesyłki - od dnia, w którym uprawniony mógł uznać przesyłkę za utraconą,
- ubytku, uszkodzenia lub zwłoki w dostarczeniu - od dnia wydania przesyłki,
- szkód niedających się z zewnątrz zauważyć - od dnia protokolarnego ustalenia szkody,
- zapłaty lub zwrotu należności - od dnia zapłaty, a gdy jej nie było - od dnia, w którym powinna była nastąpić,
- niedoboru lub nadwyżki przy likwidacji przesyłek - od dnia dokonania likwidacji,
- innych zdarzeń prawnych - od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 77 ust. 3 Prawa przewozowego).
Uwaga! W niektórych przypadkach termin jest krótszy i wynosi 6 miesięcy lub 2 miesiące.
Bieg przedawnienia roszczeń wynikających z Prawa przewozowego zawiesza się na okres od dnia wniesienia reklamacji lub wezwania
do zapłaty do dnia udzielenia odpowiedzi na reklamację lub wezwania do zapłaty i zwrócenia załączonych dokumentów, najwyżej
jednak na okres przewidziany do załatwienia reklamacji lub wezwania do zapłaty, który wynosi 3 miesiące.
Roszczenia z umowy spedycji (art. 803 K.c.).
Termin przedawnienia zaczyna biec:
- w wypadku roszczeń z tytułu uszkodzenia lub ubytku przesyłki - od dnia dostarczenia przesyłki,
- w wypadku całkowitej utraty przesyłki lub jej dostarczenia z opóźnieniem - od dnia, w którym przesyłka miała być dostarczona,
- we wszystkich innych wypadkach - od dnia wykonania zlecenia.
Roszczenia przysługujące spedytorowi przeciwko przewoźnikom i dalszym spedytorom, którymi się posługiwał przy przewozie
przesyłki, przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia, kiedy spedytor naprawił szkodę dobrowolnie, albo od dnia, kiedy
wytoczono przeciwko niemu powództwo (art. 804 K.c.).
|
|
1 rok
|
Roszczenia właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub
o zapłatę ich wartości, jak również roszczenia o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy. Termin liczy się od dnia
zwrotu rzeczy. To samo dotyczy roszczeń samoistnego posiadacza przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz (art. 229
§ 1 K.c.).
|
|
6 m-cy
|
Roszczenia przysługujące przewoźnikowi przeciwko innym przewoźnikom przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia, w którym
przewoźnik naprawił szkodę, albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo (art. 78 ust. 1 Prawa przewozowego).
|
|
6 m-cy
|
Roszczenia o naprawienie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych do hotelu lub podobnego zakładu (art.
848 K.c.). Termin liczy się od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie. Roszczenie przedawnia się jednak najpóźniej
z upływem roku od dnia, w którym przestał on korzystać z usług hotelu.
|
|
6 m-cy
|
Roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki. Termin liczy się od chwili, gdy przedmiot pożyczki miał być
wydany (art. 722 K.c.).
|
|
2 m-ce
|
Roszczenia z tytułu zwłoki w przewozie krajowym, która nie spowodowała ubytku lub uszkodzenia przesyłki - licząc od dnia
wydania przesyłki (art. 77 ust. 2 Prawa przewozowego).
|